Skoplje ima šarm jednog razbarušenog feniksa koji namiguje i stalno se iznova prkosno rađa.
Svi putopisci, nekadašnji i današnji, svoje putopise završavaju impresijama o ljudima koji naseljavaju neki grad ili regiju. Najlepša arhitektonska dostignuća u našem sećanju brzo izblede ako se u nekom gradu nijednom nismo od srca nasmejali. Žitelji Skoplja (kao i cele Makedonije) sačuvali su neku dečje nevinu a zavodljivu sposobnost da se smeju, pevaju, igraju, raduju i prave viceve na sopstveni račun, vrlo često povodom grandioznog projekta “Skopje 2014” za koji makedonska Vlada odvaja veliki novac.
Na sve strane niču spomenici, fontane, novi mostovi i fasade, a najupečatljiviji je 28 metara visok spomenik Aleksandru Makedonskom u samom centru grada. Druga velika atrakcija je “Milenijumski krst” izgrađen na vrhu planine Vodno, koja se uzdiže iznad grada. Krst je napravljen 2002. godine povodom 2000. godina hrišćanstva. Visok je 66 metara, a može se videti sa udaljenosti od 40 km jer ga noću osvetljava 650 svetiljki. U septembru 2008. godine, na Dan nezavisnosti Republike Makedonije, u njega je ugrađen lift, a do krsta se može doći i žičarom, što je još jedna od mnogobrojnih atrakcija Skoplja.
Skoplje je smešteno u Skopskoj kotlini koja je sa svih strana obgrljena sa sedam planina: Vodno, Skopska Crna Gora, Suva Gora, Kitka, Žeden, Katlanovska i Šar planina i ima sedam ulaza u kotlinu: kroz Kitku, kanjone Treska, Taor, Kačanik, Derven i planinske prilaze Grupčin i Matejče. Skopska dolina je bogata rekama i rečicama. Vardar protiče kroz sam centar grada a u neposrednoj blizini su i Treska, Lepenac, Kadina reka, Pčinja i Markova reka koje u blizini grada formiraju klisure upečatljive lepote. Tu su i veštačka jezera i skopska izletišta Matka i Treska.
Skoplje je danas moderan grad ispresecan širokim bulevarima koji su sagrađeni nakon poslednjeg zemljotresa, kada je cela tadašnja SFRJ učestvovala u obnovi. Glavni gradski trg “Makedonija” je veoma velik i impozantan (čak i sa prevelikim brojem spomenika koji su postavljani nekako bez plana i reda).
Šta treba videti u Skoplju
Skopska tvrđava Kale nastala je u 4. veku pre naše ere u periodu vladavine Justinijana a najveću važnost je imala u 10. veku za vreme vladavine cara Samuila kada je predstavljala moćno vojno utvrđenje. U 11. veku su je osvojili Vikinzi, da bi je 1391. godine Turci razrušili pa Austrijanci početkom 20. veka obnovili a razorni zemljotres 1963. godine ponovo većim delom srušio. Od impresivnog utvrđenja danas je ostao 120 metara dugačak bedem i tri kule, ali i u tim ostacima arheolozi neprestano pronalaze dokaze istorije duge mnogo vekova.
Stara čaršija – Skopski Bazaar (gde su radili trgovci i zanatlije) nastala je u 12. veku a najveći procvat doživela između 15. i 19. veka. Uz sarajevsku Baščaršiju predstavlja najupečatljiviji spomenik viševekovnog islamskog boravka na balkanskim prostorima. Ovde su svoje proizvode nudili abadžije (šnajderi), samardžije, katrandžije, kujundžije-zlatari, pecari (lončari), proizvođači alkoholnih pića, časovničari i bonbondžije. Danas skoro ništa od tih starih zanata nije ostalo, ali je Čaršija, odmah ispod Tvrđave, sačuvala stari orijentalni šmek.
Skopski hanovi (zgrade u kojima su trgovci sa svojim karavanima noćivali) uvek su zanimljivi turistima. Najpoznatiji je Bezisten u Staroj čaršiji (izgrađen sredinom 15. veka), Kapan an, Suli an, Kuršumli an (nekada služio Otomanskoj imperiji kao zatvor a danas pretvoren u Lapidarijum arheološkog muzeja).
Kuriozitet Skoplja su i amami – turska kupališta. Daut Pašin amam se nalazi blizu Kamenog mosta i sagrađen je u 15. veku. Danas se u ovom objektu održavaju pozorišne predstave i koncerti. Čifte amam u Staroj čaršiji je pretvoren u Nacionalnu galeriju. Veoma su zanimljivi i Konaci Havzi Paše sagrađeni sredinom 19. veka, ograđeni visokim zidinama nakićenim sa 8 osmatračnica koje su čuvale bezbednost paše i njegove porodice. Tokom Drugog svetskog rata ovde je bila smeštena nemačka vojska koja je nakon povlačenja minirala deo konaka.
Najlepša mesta u Skoplju
Kameni most jedan je od prepoznatljivih simbola Skoplja je i Kameni kost u centru grada za koji su neki istoričari tvrdili da je izgrađen u 15. veku, za vreme Muhameda II ili Murata II, ali danas se zna da je prvi put pomenut još u 6. veku jer je sagrađen nakon katastrofalnog zemljotresa 518. godine koji je sravnio sa zemljom antički grad Skupi. Grad je nakon tog zemljotresa ponovo izgrađen i dobio je ime Jusiniana Prima.
Kameni most je tokom vekova neprestano rušen i obnavljan, ali i danas tvrdoglavo povezuje stari i novi deo Skoplja – evropski i orijentalni. Današnji most je sagrađen od savršeno uklopljenih gromada stena isečenih iz okolnih planina, a u njegovoj ornamentici prepoznajemo elemente sakralne islamske arhitekture. Tokom vekova otomanske vladavine, turski osvajači su kažnjavali neposlušne izlaganjem odesečenih glava na ovom mostu.
Uz mnogobrojne crkve i džamije, arhitektonski je veoma zanimljiv Saborni hram Sv. Klimenta – najlepši hrišćanski objekat u gradu koji svakako treba pogledati. Osveštan je 1990. godine.
Skopljanci mnogo vole vajarsku umetnost. Pored mnogih skulptura Aleksandra Makedonskog, Samuila, Klimenta, Ćirila i Metodija i ostalih, osmeh će vam izmamiti dva metra visoka bronzana figura “Šmizle u šopingu”, zagrljenog zaljubljenog para, bleskaste simpatične devojčice, mačke na velikoj mermernoj lopti, ljutog bika koji frkće, momka koji pati za devojkom, kupačice koja skače u Vardar, izboranog prosjaka…
Spomen dom majke Tereze (najpoznatije Skopljanke) rođene u Skoplju kao Agnesa Gondža Bojadžiu 1910. godine, koja je rodni grad zamenila za Indiju 1928. godine. U njenu čast, 2010. godine izgrađen je spomen dom (u centru Skoplja) kao moderna verzija kuće u kojoj se rodila. U Domu su smeštene muzička soba, molitvena soba, suvenirnica i misionarska soba.
Jedno od najlepših skopskih izletišta je Kanjon Matka ili Kanjon Leptira, akumulaciono jezero 15 km od Skopja. U kanjonu se nalazi 20 pećina, 5 manastira, atraktivan nacionalni restoran i lepo uređena pešačka staza iznad modro zelene vode jezera.
Druga omiljena izletnička destinacija ja planina Vodno. Šetačka staza nije naporna a pruža mnogo zadovoljstva i divan pogled na Skoplje. Na vrhu ove planine izgrađen je 66 metara visok Milenijumski krst.
Najomiljenija mesta za izlazak su smeštena blizu Vardara, a ulica “Makedonija” (koju, kako čujemo, porede sa našom Strahinjića Bana) je najposećenija. Treba imati u vidu da je već tri godine u Makedoniji najstrožije zabranjeno pušenje u baš svim objektima, a Makedonci su se izgleda na to navikli i normalna je stvar videti dosta ljudi kako i usred zime duvane ispred kafea. Pored novih i elegantnih restorana kineske, japanske i tajlandske kuhinje, da biste doživeli pravu sliku Skoplja, treba ipak posetiti neke od starih makedonskih kafana. Uz poznate melodije juga, razne gurmanske mezetluke i čuvena makedonska vina, mnogi kažu da u Makedoniji sviću najlepše zore.
Izvor: Lovesensa
